دلایل عدم خروج آب از قهوه ساز چیست؟
دستگاه‌های قهوه‌ساز و اسپرسوساز پر استفاده‌ترین و محبوب‌ترین تجهیزات در منازل، محل کار، هتل‌ها و به‌ویژه کافی‌شاپ‌ها هستند. این دستگاه‌ها نقش بسیار مهمی در تهیه سریع و باکیفیت نوشیدنی قهوه بر عهده دارند. قهوه‌سازها به گونه‌ای طراحی شده‌اند که با اعمال فشار بخار و دما در زمان مناسب، عصاره دانه‌های آسیاب شده قهوه را خارج و به فنجان منتقل کنند. این دستگاه مانند هر وسیله الکترونیکی دیگری بر اثر استهلاک، نقص فنی یا استفاده نادرست دچار مشکل می‌شود. عدم خروج آب از قهوه ساز یکی از این مشکلات رایج است که می‌تواند عملکرد دستگاه را مختل کرده و بسیار آزاردهنده باشد.
دلایل مختلفی از نقص فنی تا ایجاد رسوبات، باعث بروز چنین ایرادی می‌شوند که در برخی موارد به‌راحتی و بدون نیاز به تخصص فنی خاصی قابل تعمیر هستند. عدم خروج آب از قهوه ساز می‌تواند به دلایل بسیار ساده یا پیچیده رخ دهد.
با شرکت در دوره آموزش تعمیرات دستگاه اسپرسوساز تمامی نکات مربوط به عیب یابی و تعمیرات این دستگاه را خواهید آموخت. همچنین با شرکت در دوره آموزش تعمیرات لوازم خانگی می توانید دانش فنی و تعمیراتی خود را در مابقی دستگاه های برقی خانگی بالا ببرید.
مکانیزم عملکرد دستگاه های قهوه ساز و اسپرسوساز
پیش از پرداختن به دلایل عدم خروج آب از قهوه ساز و نحوه برطرف کردن آن، ابتدا باید با نحوه عملکرد این دستگاه آشنا شویم. قهوه‌سازها و اسپرسوسازها یکی از پر استفاده‌ترین دستگاه‌ها در خانه، محل کار، رستوران‌ها و کافی‌شاپ‌ها هستند. این دستگاه‌ها به انواع مختلفی از قهوه‌سازهای فیلتری، اسپرسوسازهای نیمه‌اتوماتیک، تمام‌اتوماتیک، فرنچ‌پرس و کپسولی تقسیم می‌شوند.
با این وجود تمام آن‌ها از فرایند تقریبا یکسانی برای تولید نوشیدنی قهوه پیروی می‌کنند. شناخت مکانیزم عملکرد قهوه‌ساز برای استفاده بهینه از دستگاه ضروری بوده و در صورت مواجهه با مشکل عدم خروج آب از قهوه ساز، امکان عیب‌یابی و رفع آن را سهولت می‌بخشد. به‌طور کلی دستگاه قهوه‌ساز از اجزا زیر تشکیل شده‌است.
- مخزن آب: محفظه‌ای برای نگهداری آب قبل از شروع فرایند دم‌آوری است.
- المنت گرمایشی: قطعه‌ای فلزی است که با عبور جریان برق، انرژی گرمایی تولید کرده و وظیفه رساندن آب به دمای مطلوب را بر عهده دارد.
- پمپ (اسپرسوساز): برای ایجاد فشار و انتقال آب به‌کار می‌رود.
- ترموستات و سنسور حرارتی: دما را تنظیم و از جوش آمدن بیش‌ازحد آب یا سوختن دستگاه جلوگیری می‌کند.
- سیستم لوله‌کشی و ولوها: مسیر انتقال آب از مخزن به فیلتر هستند.
- فیلتر قهوه: فیلتر قهوه محل قرارگیری پودر قهوه و عبور آب از آن است که معمولا از جنس کاغذ یا فلز ساخته می‌شود.
- ظرف جمع‌آوری قهوه: از قوری یا ماگ برای نگهداری نوشیدنی قهوه استفاده می‌شود.
عدم خروج آب از قهوه ساز می‌تواند به‌دلیل استفاده از پودر قهوه یا آب نامناسب بالا باشد.
بروز هرگونه اختلال در هرکدام از اجزای دستگاه می‌تواند منجر به عدم خروج آب از قهوه ساز شود و عملا کارایی آن را تحت‌تاثیر قرار دهد. عملکرد مطلوب قهوه‌ساز به سه عامل فشار (بار)، دما (درجه سانتی‌گراد) و زمان (ثانیه) وابسته است. اسپرسوسازهای استاندارد دارای فشار حدود ۹ بار، دمای حدود ۹۰ تا ۹۵ درجه سانتی‌گراد و زمان استخراج ۲۵ تا ۳۰ ثانیه هستند. بروز هرگونه انحراف و اختلالی در این پارامترها می‌تواند منجر به افت کیفیت قهوه یا خارج نشدن آب از قهوه ساز شود.
مراحل عملکرد قهوه‌ساز به‌طور کلی به شرح زیر هستند.
-
گرم‌کردن آب:
با روشن کردن دستگاه، جریان الکتریکی از طریق المنت حرارتی عبور کرده و دمای آب را به نزدیک نقطه جوش می‌رساند. المنت دستگاه‌های قهوه‌ساز به‌طور معمول در زیر یا اطراف مخزن آب قرار دارد.
-
ایجاد جریان آب گرم:
دستگاه‌های قهوه‌سازی که سیستم ساده‌ای دارند، بخار یا فشار ناشی از گرمای آب، از طریق یک لوله به سمت بالای دستگاه حرکت می‌کند. در مدل‌های پیشرفته‌تر مانند اسپرسوساز، این کار توسط پمپ با فشار بالا انجام می‌گیرد.
-
عبور از فیلتر قهوه:
آب داغ از فیلتر حاوی پودر قهوه عبور داده شده و مواد محلول و روغن معطر قهوه را خارج می‌کند.
-
جمع‌آوری قهوه دم‌شده:
سپس عصاره قهوه به فنجان یا قوری می‌ریزد و با پایان یافتن فرایند دستگاه به‌طور خودکار خاموش شده و قهوه را گرم نگه می‌دارد.
خرابی سوئیچ استارت یا برد کنترل الکترونیکی دستگاه، مانع از فعال‌سازی پمپ آب خواهد شد.
مقالات پیشنهادی:
دلایل عدم خروج آب از قهوه ساز
عدم خروج آب از قهوه ساز یکی از شایع‌ترین مشکلاتی است که کاربران با آن مواجه می‌شوند. این اختلال می‌تواند بسیار ساده بوده و به‌راحتی برطرف گردد یا ناشی از مشکلات پیچیده‌تر باشد، که نیاز به تعمیرات تخصصی خواهد داشت.
خالی بودن یا قرارگیری نادرست مخزن آب
یکی از ابتدایی‌ترین دلایل خارج نشدن آب از قهوه ساز، خالی بودن مخزن آب یا قرار گرفتن نادرست آن است. تمام دستگاه‌های قهوه‌ساز دارای یک مخزن ذخیره‌سازی برای تامین آب مورد نیاز دم‌آوری قهوه هستند. چنانچه این مخزن به‌کلی خالی شده یا به درستی در محل خود قرار نگرفته باشد، فرایند گرم کردن و پمپاژ انجام نخواهد شد. برخی دستگاه‌های پیشرفته‌تر در صورت خالی بودن مخزن آب، مدار الکتریکی را به‌طور خودکار قطع می‌کنند تا المنت داغ نشود.
- برای رفع مشکل عدم خروج آب از قهوه ساز ابتدا باید از پر بودن کامل مخزن اطمینان حاصل کنید. سپس مخزن را برداشته و آن را مجددا به‌درستی در محل اتصال قرار دهید. در برخی مواقع ممکن است سوپاپ یا مخزن دچار گرفتگی شده و مانع از عبور آب شود. با استفاده از یک سوزن نازک یا مسواک می‌توانید این مشکل را برطرف نمایید.
عدم خروج آب از قهوه ساز به دلیل گرفتگی لوله ها
عدم خروج آب از قهوه ساز می‌تواند ناشی از مسدود شدن لوله‌ها و مجرای انتقال آب باشد. آب به‌مرور زمان و بر اثر گرمایش مداوم در لوله‌ها ایجاد رسوب کرده و جریان آب را مختل خواهد کرد. این اتفاق به‌ویژه در مناطق با آب سخت بسیار شایع است. رسوبات آهکی در لوله‌های باریک داخلی، مسیرهای فلومتر، بویلر یا حتی پمپ آب ته‌نشین شده و آن‌ها را مسدود می‌کند. در نتیجه، جریان آب قطع یا به‌صورت ناقص انجام می‌شود.
- برای پیشگیری از گرفتگی لوله‌های قهوه‌ساز، توصیه می‌شود در بازه‌های زمانی مشخص، مانند هر ۲ تا ۴ هفته، بسته به میزان استفاده و سختی آب منطقه، دستگاه را با محلول‌های رسوب‌زدا مخصوص یا ترکیب آب و سرکه سفید شستشو دهید. محلول را باید در مخزن آب ریخته، سپس دستگاه را در حالت دم‌آوری بدون قهوه راه‌اندازی کنید. در صورت گرفتگی شدید، دستگاه باید باز گردد و به‌طور تخصصی تمیزکاری شود.
از دلایل اصلی عدم خروج آب از قهوه ساز می‌توان به مسدود شدن مسیرهای داخلی دستگاه توسط رسوبات آهکی اشاره کرد.
انسداد فیلتر یا پرتافیلتر، دلیلی بر خارج نشدن آب از قهوه ساز
در صورت گرفتگی فیلتر، فشار داخلی دستگاه افزایش یافته و باعث بروز پدیده عدم خروج آب از قهوه ساز خواهد شد. فیلترهای قهوه‌ساز نقش بسیار مهمی در عبور جریان آب از میان پودر قهوه را ایفا می‌کنند. با استفاده طولانی مدت بدون تعویض یا شستشوی فیلتر قهوه، به‌خصوص در صورت استفاده از پودر قهوه با آسیاب بسیار ریز، حفره‌های فیلتر مسدود شده و آب دیگر نمی‌تواند از فیلتر عبور کند.
- ابتدا پرتافیلتر یا فیلتر دائمی را از دستگاه خارج کرده و با آب گرم و یک برس نرم یا مسواک تمیز نمایید. همچنین استفاده از سرکه گرم نیز می‌تواند چربی‌ها و ذرات باقی‌مانده را در خود حل کند و موثرتر باشد. چنانچه فیلتر دستگاه از نوع قابل تعویض است، باید هر چند وقت یکبار آن را جایگزین نمایید تا عملکرد دستگاه بهینه باقی بماند.
عدم خروج آب از قهوه ساز به خاطر وجود هوا در پمپ یا خرابی آن
در برخی موارد، دلیل اصلی عدم خروج آب از قهوه ساز، وجود حباب هوا در پمپ یا خرابی آن است. در دستگاه‌های پیشرفته مانند اسپرسوسازها، پمپ وظیفه ایجاد فشار لازم برای عبور آب از میان پودر قهوه را بر عهده دارد. چنانچه در حین پر کردن مخزن یا تعویض آن، هوا وارد سیستم شود، عملکرد پمپ مختل شده و هوا می‌کشد. این حالت باعث خارج نشدن آب از قهوه ساز خواهد شد. علاوه بر این از کار افتادن یا ضعیف شدن پمپ موجب افت فشار یا عدم مکش آب می‌شود.
- برخی دستگاه‌ها دارای برنامه‌های مخصوص پرایمینگ هستند که به‌طور خودکار لوله‌ها را هواگیری می‌کنند. همچنین به‌صورت دستی و با روشن کردن دستگاه بدون پرتافیلتر و باز گذاشتن شیر آب، می‌توانید هوا را از درون لوله‌ها خارج نمایید. این کار را باید تا زمانی که آب به‌صورت پیوسته جریان یابد ادامه دهید. چنانچه با انجام این کار مشکل عدم خروج آب از قهوه ساز رفع نشد، به احتمال زیاد پمپ از کار افتاده و نیاز به تعویض دارد.
در برخی موارد، دلیل عدم خروج آب از قهوه ساز، وجود حباب هوا در پمپ است.
خرابی ترموستات یا فیوز حرارتی
یکی از دلایل فنی عدم خروج آب از قهوه ساز، خرابی اجزا سیستم کنترل دما مانند ترموستات یا فیوز حرارتی است. ترموستات وظیفه کنترل دمای آب را برعهده دارد و آن را در محدوده مشخصی حفظ می‌کند. هنگامی که مخزن به دمای مورد نظر می‌رسد، ترموستات اجازه می‌دهد تا فرایند دم‌آوری قهوه آغاز شود. چنانچه ترموستات خراب شده باشد المنت گرمایشی فعال نشده و آب به دمای مطلوب نخواهد رسید.
در نتیجه، هیچگونه جریان آبی در دستگاه برقرار نمی‌شود. فیوز حرارتی نیز قطعه‌ای ایمنی است که در صورت افزایش بیش از حد دما، مدار برق را قطع می‌کند تا مانع از آسیب دیدن دستگاه شود. با سوختن فیوز، دستگاه قهوه‌ساز یا اسپرسوساز دیگر روشن نشده و فرایند دم‌آوری به کلی متوقف خواهد شد.
- برای بررسی این مشکل باید دستگاه را باز کرده و با استفاده از یک مولتی‌متر مقاومت الکتریکی را بررسی کنید. چنانچه فیوز حرارتی سوخته باشد نیاز است که آن را با نمونه‌ای جدید و مشابه تعویض نمایید.
خارج نشدن آب از قهوه ساز در برخی مواقع به‌دلیل گرفتگی منافذ با پودر قهوه است.
عدم خروج آب از قهوه ساز به دلیل انسداد فلومتر
فلومتر یکی از اجزای حیاتی سیستم هیدرولیکی دستگاه‌های قهوه‌ساز و اسپرسوساز است که حجم دقیق آب عبوری را اندازه‌گیری کرده و اطلاعات آن را به برد الکترونیکی اصلی (کنترلر) ارسال می‌کند. اگر فلومتر به‌دلایلی مانند تجمع رسوبات معدنی، ذرات معلق موجود در آب یا چربی‌های باقی‌مانده از قهوه مسدود شود، سیستم کنترلی دستگاه، جریان آب را قطع یا به اشتباه تصور می‌کند که آب کافی از سیستم عبور کرده است.
در این حالت آب به مقدار بسیار ناچیزی خارج شده یا عدم خروج آب از قهوه ساز رخ می‌دهد. فلومتر قهوه‌ساز به‌طور معمول از نوع توربینی است و در مسیر بین پمپ و بویلر یا هیتر قرار دارد. چرخش توربین فلومتر با ارسال پالس‌های الکتریکی به برد میزان جریان آب را محاسبه می‌کند. تجمع رسوبات، چرخش این توربین را مختل کرده یا باعث متوقف شدن کامل آن می‌شود. در این حالت برد فرمان قطع فرایند پمپاژ آب را صادر می‌کند.
- یکی از روش‌های تشخیص انسداد فلومتر، مشاهده عملکرد دستگاه در هنگام فعال شدن چرخه دم‌آوری است. اگر پمپ روشن می‌شود ولی بلافاصله متوقف می‌گردد یا میزان خروج آب بسیار کمتر از حد معمول است، احتمال انسداد فلومتر وجود دارد. برای رفع این مشکل باید فلومتر را از دستگاه جدا کرده و آن را به دقت با آب گرم یا سرکه سفید تمیز نمایید. اگر پس از تمیزکاری، عملکرد فلومتر باز هم مختل باشد یا پالس الکتریکی تولید نکند، باید آن را با نمونه مشابه و استاندارد تعویض نمایید.
ایراد در شیر برقی یا سوپاپ اطمینان
در بسیاری از موارد، عدم خروج آب از قهوه ساز ناشی از بروز ایراد در شیر برقی یا سوپاپ اطمینان است. اگر هر یک از این قطعات دچار انسداد، خرابی مکانیکی یا نقص الکتریکی شوند، گردش آب در مدار داخلی دستگاه مختل خواهد شد. شیر برقی دستگاه‌های اسپرسوساز در واقع یک کنترل‌گر الکترومکانیکی است که وظیفه دارد مسیر عبور آب را در لحظه‌ی لازم باز یا بسته کند. این شیر در مسیر خروجی پمپ قرار گرفته و با فرمان برد دستگاه فعال می‌شود. کار نکردن شیر برقی، حتی با وجود عملکرد صحیح پمپ، مسیر عبور آب را مسدود می‌کند.
- برای رفع مشکل عدم خروج آب از قهوه ساز باید بوبین شیر برقی را با مولتی‌متر تست کرده و از سلامت آن مطمئن شوید. همچنین شستشوی داخل شیر با مواد ضد رسوب می‌تواند عملکرد صحیح آن را بازیابد.
