مجلس اخیرا طرح حمایت از حقوق کاربران اینترنت را برای بررسی به کمیسیون فرعی ارائه کرده و در صورت تصویب آن را برای اجرا به ولی امر ارائه خواهد کرد. اگر طرح رسانه ملی در مجلس تصویب شود، اینترنت در ایران گامی دیگر به سمت ملی شدن خواهد برداشت. این یک موضوع بسیار مهم برای کاربران در کشور ما است. احتمالا شما هم این روزها در مورد ملی شدن اینترنت شنیده اید، اما اطلاعات کافی در مورد آن ندارید. اجرای این طرح تغییرات زیادی را برای اینترنت ایران به همراه خواهد داشت. به همین دلیل در این مقاله به بررسی کامل اینترنت ملی و ارزیابی مزایا و معایب آن می پردازیم. لازم به ذکر است که با ملی شدن اینترنت در ایران، شاهد تغییرات بسیار گسترده ای در اینترنت در کشور خواهیم بود. اگر می خواهید بدانید که تمام این تغییرات شامل چه مواردی می شود، تا انتها با ما همراه باشید.

اینترنت ملی چیست ؟ و هرآنچه که در مورد آن باید بدانید

در واقع یک پلتفرم بسته است که بر اساس پروتکل های اینترنتی فعالیت می کند. دولت هر کشور از این بستر به جای اینترنت جهانی برای نظارت بر اطلاعات و داده های مبادله شده در شبکه استفاده می کند. معمولا این نوع اینترنت خدمات ایمیل، موتور جستجو، شبکه های اجتماعی و غیره است. برخی از کشورها مانند کره شمالی، روسیه و چین از اینترنت ملی به جای اینترنت جهانی استفاده می کنند؛ زیرا از این طریق می توانند اطلاعات و داده های موجود در شبکه های در حال مبادله را از نزدیک رصد کنند.

در واقع این اینترنت بستری را در اختیار دولت قرار می دهد تا کاربران بتوانند به طور ثابت از اینترنت بهره مند شوند. لازم به ذکر است که در مقایسه با اینترنت جهانی، این اینترنت در ارائه خدماتی مانند شبکه های مجازی، موتورهای جستجو، خدمات ایمیل و غیره بسیار محدود و ضعیف است.

دوره ی پیشنهادی : آموزش تعمیرات موبایل به صورت کاملا عملی و تخصصی

اینترنت ملی در ایران

طرح ملی شدن اینترنت در ایران در سال 1384 در وزارت ارتباطات مطرح شد و سپس در سال 1389 به قانون توسعه ایران افزوده شد. به گفته مقامات دولتی، شبکه ملی ایران باید درخواست‌ ها برای دسترسی به مراکز داده در داخل کشور را مسدود کند. در غیر این صورت می‌ توان به این درخواست ‌ها در یک اتصال امن و خصوصی رسیدگی کرد. با این حال، محتوای سیاست اینترنتی ایران به وضوح مشخص نشده است و گمانه زنی های زیادی در مورد آن وجود دارد.

یکی دیگر از ویژگی های شبکه ملی اطلاعات این است که با استقرار و تکمیل آن حتی در صورت قطع شدن اینترنت جهانی در شرایط بحرانی، امکان استفاده از وب سایت ها و خدمات اینترنتی داخلی وجود دارد. نمونه بارز آن در سال 1398 قطعی اینترنت سراسری در ایران رخ داد و دسترسی به اینترنت جهانی از 25 آبان تا 3 آذر قطع شد، اما وب‌سایت ‌های دارای سرور در ایران مانند برنامه دیوار  به کار خود ادامه دادند.

این اینترنت در چه کشورهایی راه اندازی شده است؟

استفاده از این اینترنت تا به امروز در برخی از کشورها به اشکال مختلف وجود داشته است. بسیاری از کشورها برای ارتباط بین سازمان های خود یک اینترانت ایجاد کرده اند. اما این شبکه ها فقط برای سازمان های دولتی یا برای استفاده محدود هستند و مانند اینترانت ملی ایران نیستند. به عنوان مثال، شبکه Glow در اسکاتلند یک اینترانت آموزشی برای دانشجویان است که همیشه از طریق اینترنت قابل دسترسی است. در زیر نحوه اجرای اینترنت ملی را در برخی از کشورها مانند کره شمالی، کوبا و چین بررسی می کنیم.

1. اینترنت ملی در کشور روسیه

اینترنت روسیه با وجود زیرساخت های فراوان هنوز جای کار زیادی دارد. روی کاغذ این اینترنت کشور شبیه اینترانت ملی ایران و چین است و قرار است تمام ترافیک داخلی کشور را در داخل اینترانت ملی نگه دارد. سپس تمام ترافیک به یک شبکه اینترنتی دولتی روسیه به نام رونت ( RuNet )هدایت می شود. البته کارشناسان می گویند که هدف روسیه حفظ استقلال اینترنت و حاکمیت ملی نیست، بلکه هدف روسیه یافتن ابزارهایی برای نظارت جمعی است.

2. اینترنت ملی در کشور کره شمالی

یکی از کشورهایی که ارتباط بسیار محدودی با جهان دارد، کره شمالی است. این ارتباط کم در اینترنت این کشور نیز قابل مشاهده است. اینترنت کوانگ میونگ (Kwangmyong  که به معنای نور درخشان است، شبکه ملی اطلاعات کره شمالی است که تا حد امکان توسط دولت کره شمالی کنترل می شود. کوانگ میونگ محدودترین سیستم این اینترنت در جهان است که تقریبا به طور کامل از سایر نقاط جهان جدا شده است. در این شبکه نیز قوانین مختلفی برای استفاده از کدهای HTML وجود دارد. به عنوان مثال اندازه فونت نام رئیس جمهور کشور باید 20 درصد بزرگتر از سایر کاراکترها در تمام وب سایت ها باشد.

3. اینترنت ملی در کشور کوبا

اینترنت در کوبا مانند کره شمالی محدود نیست، کاربران داخل کشور می توانند به اینترنت جهانی متصل شوند و تفاوت سرعت اینترنت جهانی کمتر از این اینترنت کشورکوبا است. اینترنت داخلی کوبا، رد کوبانا (  RedCubana) نامیده می شود و حاوی نسخه کوبایی ویکی ‌پدیا یک سرویس ایمیل و نقشه، یک موتور جستجوی ملی و غیره است. دولت کوبا پول زیادی برای این اینترنت خود پرداخت کرده است و اهداف بلند پروازانه ای دارد. به طوری که تا کنون توانسته اند اینترنت موبایل و وای فای را در خانه راه اندازی کنند.

4. اینترنت ملی در کشور چین

اینترنت در چین به صورت کاملا جداگانه از اینترنت جهانی است؛ چرا که محدودیت‌ های بسیار شدیدی از لحاظ سانسور و فیلتر کردن سایت ‌ها در این کشور اعمال می شود. اینترنت ملی چین یک شبکه جداگانه ‌ای ندارد، بلکه از مجموعه ای از نرم افزارها و خدمات مختلف ایجاد شده است. فایروال چین (دیوار چین) در واقع یک اینترنت ملی محسوب نمی شود، اما همچنان تمام محدودیت های ایجاد شده توسط یک شبکه ملی اطلاعات را دارد و به الگویی برای سایر کشورهایی که به دنبال این اینترنت هستند تبدیل شده است. ناگفته نماند که هدف از ملی کردن اینترنت در ایران دقیقا مانند اینترنت کشور چین است.

مزایای اینترنت ملی

این اینترنت در هر کشور با توجه به نحوه اجرای آن مزایا و معایبی دارد. در اینجا ابتدا به مزایای ملی شدن اینترنت اشاره می کنیم:

• دسترسی نداشتن به رسانه های خارجی
• بالا رفتن سرعت اینترنت
• نظارت داشتن بر اینترنت
• کم شدن حملات اینترنتی از خارج
• ارائه خدمات دولت الکترونیک
• پایین آمدن هزینه های اینترنت
• مستقل بودن شبکه از شبکه های جهانی
• امنیت اطلاعات کاربران
• کنترل ارتباطات درون شبکه ای

دوره ی پیشنهادی : آموزش تعمیرات برد به صورت کاملا عملی و تخصصی

معایب اینترنت ملی

با توجه به مزایای این اینترنت شاید معایب آن کمتر باشد، اما محدودیت ها و فیلترینگ به کسب و کار خیلی از افراد ضربه کاری وارد می کند. به طور کلی افرادی که کسب و کار خود را به صورت آنلاین و در شبکه های مجازی مانند اینستاگرام راه اندازی کرده اند، ممکن است با ملی شدن اینترنت کسب و کار خود را از دست دهند. در زیر معایب ملی شدن اینترنت را ببینید:

• عدم مبادله و معامله با خارج از کشور
• افزایش محدودیت ها و ممنوعیت ها
• جایگزین شدن شبکه های داخلی به جای شبکه های خارجی مجازی مانند اینستگرام و فیسبوک
• ضربه زدن به کسب و کارها
• فیلتر شدن برخی از سایت های خارجی
• محدود شدن حقوق اولیه شهروندی
• عدم ارتباط و فعالیت با کشورهای خارجی

آیا می توان اینترنت ملی را دور زد ؟

سوالی که اخیرا ذهن همه ما را درگیر کرده این است که چگونه از سد این اینترنت عبور کنیم و به اینترنت بین المللی دسترسی پیدا کنیم؟ باید بدانید که در حال حاضر تنها راهی که به ذهن ما می رسد، استفاده از VPN است. در این اینترنت نمی توان از VPN استفاده کرد. در واقع دسترسی به تمامی نرم افزارهای تحریم شکن مسدود شده است. یکی از دلایلی که بودجه زیادی صرف این اینترنت شده است این است که نمی توان از نرم افزارهای تحریم شکن استفاده کرد. بنابراین در اجرای این اینترنت باید در نظر داشت که استفاده از اینترنت بین المللی قابل اجرا نمی باشد.

تاثیر این اینترنت بر مشاغل در ایران

همانطور که می دانید در سال های اخیر اکثر کسب و کارها اینترنتی و آنلاین فعالیت می کنند. شبکه های مجازی مانند اینستگرام، واتساب، تلگرام، فیسبوک و غیره محل تبلیغ برای اغلب مشاغل است. مشاغل و کسب و کارهای کوچک زیادی در ایران وجود دارند که از طریق خدمات خارجی درآمد کسب می کنند. نمونه بارز آن می تواند پلتفرم اینستگرام باشد که در آن فروشگاه های آنلاین زیادی وجود دارند که این سرویس را ارائه می دهند. تحلیل داده ‌های معاونت پژوهشی سازمان امور مالی نشان می‌ دهد که ارزش کل گردش مالی تجارت الکترونیک در ایران در سال ۱۳۹۸ نزدیک به ۱۱۰۰ هزار میلیارد تومان بوده است. اگر این عدد را بر 365 روز در سال تقسیم کنیم، به عددی می رسیم که زیان کسب و کار به دلیل قطع سرویس ها و پلتفرم های خارجی را نشان می دهد.

کلام پایانی

ظاهرا ما هم داریم به اینترنت ملی نزدیک می شویم و به نظر می رسد در آینده اینترنت ما همانند دیوار آتشین چین باشد. امروزه با توجه به اتفاقاتی که در کشور اتفاق می افتد، شاهد محدودیت اینترنت و امکان ملی شدن اینترنت هستیم و حتی احتمال پیاده سازی فایروال چینی در این اینترنت وجود دارد.