هویه (Soldering) یک دستگاه است که برای فرایند اتصال قطعات فلزی به یکدیگر که با استفاده از قلع و تین (آلیاژ قلع و قلیایی بر پایه منیزیوم)کاربرد دارد. تین ماده مشابه قلع است که در دمای پایین‌تر از نقطه ذوب قلع است و به راحتی می‌تواند لحیم شود. در لحیم کاری، ابتدا قطعات فلزی که قرار است به یکدیگر بپیوندند، تمیز می‌شوند و سپس به وسیله‌ی هویه گرم می‌شوند. هویه معمولاً ظاهری شبیه به یک سیم دارد. در این مقاله از فنی سازان به استفاده از دستگاه هیتر و هویه پرداخته شده است.
نحوه استفاده از دستگاه هیتر و هویه
زمانی که قسمت گرم شده از قطعه فلزی با هویه تماس دارد، هویه از طریق تاثیر حرارت، حرارت خود را می‌گیرد و بین سطح قطعه و هُویه اتصال برقرار میشود. در اثر خنک شدن ماده ی هویه، اتصال خالص بین قطعه ها ایجاد میشود. این فرایند از آنجا که دما بسیار کم و به صورت موضعی استفاده میشود، قادر به انجام عملیات لحیم کاری بر روی قطعاتی است که به شدت به دما حساس هستند در ادامه با مفهوم هویه چیست؟ نحوه استفاده از دستگاه هیتر و کاربردهای هویه آشنا خواهیم شد.
کاربرد دستگاه هویه
همانطور که گفته شد دستگاه هویه یکی از ابزارهایی است که در عملیات لحیم کاری و تعمیرات بردهای الکترونیک استفاده می شود. این دستگاه نوعی دستگاه الکتریکی یا گازی است که از طریق یک طناب (یعنی سیم پیچ لحیم کاری) جریان الکتریکی را ایجاد می کند.
پیشنهاد ویژه: آموزش سیم پیچی
استفاده اصلی از دستگاه هویه در صنعت الکترونیک و لحیم کاری قطعات الکترونیکی است. در این صنعت، برقراری اتصالات مطمئن و با کیفیت بین اجزای الکترونیکی بسیار مهم است و دستگاه هویه یکی از ابزارهای اساسی برای این منظور است. همچنین، این دستگاه برای لحیم کاری قطعات فلزی در بسیاری از صنایع دیگر مانند خودروسازی، ماشین سازی و ساختمانی استفاده می شود.
دستگاه هویه در لحیم کاری انواع فلزات از جمله آهن، فولاد، آلومینیوم، مس و استیل به کار می رود. این دستگاه باعث ایجاد اتصال دائمی و مقاوم بین قطعات فلزی می شود و همچنین امکان برقراری اتصال بین فلزات با درجه دمای مختلف را فراهم می کند. همچنین، دستگاه هویه قابل استفاده در لحیم کاری قطعات کوچک بوده و به کاربران اجازه می دهد تا اتصالات دقیق و با کیفیت را بسازند.
روش لحیم کاری با استفاده از دستگاه هویه با توجه به نوع قطعه فلزی و نوع لحیم که استفاده می شود، ممکن است تغییر کند. اما در هر صورت، استفاده از دستگاه هویه نیازمند مهارت و تخصص است. علاوه بر آن، برای ایمنی در هنگام استفاده از این دستگاه، لازم است که به دقت مراحل ایمنی مانند استفاده از لباس محافظ و عینک ایمنی را رعایت کرد. در دوره تعمیرات بردهای الکترونیکی که در آموزشگاه فنی سازان برگزار میشود طریقه لحیم کاری با انواع هیتر و هویه به شما آموزش داده می شود.
نکاتی که باید در هنگام کار رعایت کرد
تکنولوژی لحیم کاری به ما امکان می‌دهد فلزات را به یکدیگر لحیم کنیم و در ایجاد اتصالات دائمی بین قطعات فلزی استفاده کنیم. یکی از اصولی‌ترین و معمول‌ترین روش‌های لحیم کاری فلزات، استفاده از دستگاه هویه یا همان لحیم‌کار می‌باشد. در ادامه به توضیح این روش و نحوه استفاده از دستگاه هویه و هیتر در لحیم کاری می‌پردازیم.
-
آماده سازی محیط کار:
قبل از شروع به کار، باید محیط کار را آماده کنید. اطمینان حاصل کنید که فضای کار خود را در معرض تهویه مناسب قرار دهید تا دود لحیم را به فضای خارجی منتقل کند و از تجمیع دود جلوگیری کند. همچنین، خاصیت الکتریکی مواد که با هویه بر روی آن کار می‌کنید را بررسی کنید و اطمینان حاصل کنید که آیا قادر به جرقه زدن هستید یا خیر.
-
انتخاب قطعات فلزی:
قبل از لحیم کاری، اطمینان حاصل کنید که قطعات فلزی را که می‌خواهید لحیم کنید مشکلی ندارند. حتما از این مطمئن شوید که قطعات تمیز و خالی از هر گونه روغن و ذرات دیگر هستند. همچنین، اگر قطعاتی دارید که قبل از لحیم کاری نیاز به انجام عملیات خاصی دارند، مانند تمیز کردن، خشک کردن و یا نگهداری در دمای خاصی، این عملیات را قبل از شروع کار انجام دهید.
-
انتخاب روش لحیم کاری:
بسته به متریال فلزی که قرار است لحیم کنید، باید یک روش لحیم کاری مناسب را انتخاب کنید. روش های مختلفی برای لحیم کاری وجود دارد، از جمله لحیم کاری با همان نوع فلز، لحیم کاری با فلزات متفاوت با یکدیگر، و لحیم کاری با الکترود های خاص.
نحوه کار با دستگاه
-
تنظیم و استفاده از دستگاه هویه:
در هنگام شروع به کار با دستگاه هویه، باید دمای مناسب را برای لحیم کاری تنظیم کنید. دمای لحیم کاری به میزان سرعت حرارت دادن توسط هویه و ویژگی های متریال فلزی که قرار است لحیم کنید بستگی دارد. بعد از رسیدن دستگاه هویه به دمای مطلوب، فلزات را در کنار یکدیگر قرار داده و دستگاه هویه را بر روی مرکز قطعات فلزی قرار دهید تا توسط حرارت دادن هویه، فلزات ذوب شده و به هم بچسبند.
-
مراقبت از دستگاه هویه:
بعد از اتمام کار لحیم کاری، دستگاه هویه را خاموش کنید و صبر کنید تا سرد شود. در صورت لزوم تمیز کردن دستگاه هویه، از پس خراشیدگی ها و ذرات جمع شده روی سطح دستگاه جدا شوید. همچنین، قبل از استفاده بعدی، از رنگ لیزری بر روی انتهای دستگاه هویه بررسی کنید و مطمئن شوید که هنوز دارای قدرت مناسبی است.
-
ایمنی:
هنگام استفاده از هر نوع لحیم کاری، ایمنی بسیار مهم است. از ابزارهای ایمنی، مانند دستکش های حرارتی، عینک های ایمنی و پوشیدن لباس های محافظ استفاده کنید. همچنین، در فضای کار مناسب و ایمن قرار بگیرید و از حرکات ناگهانی و ناخواسته جلوگیری کنید.
با رعایت این دستورالعمل ها و توصیه ها، می‌توانید با دستگاه هویه در لحیم کاری انواع فلزات به خوبی کار کنید. حتی اگر در این کار مبتدی هستید، با تمرین و آزمایش، توانایی و مهارت خود را در این حوزه بهبود خواهید بخشید.
نحوه کار با دستگاه هیتر
دستگاه هیتر برای اعمال حرارت به اشیاء به منظور نرم شدن، انعطاف‌پذیری بخشیدن، یا حذف پوشش‌ها (مثل رنگ یا چسب) به کار می‌رود. مراحل کار دستگاه هیتر به شرح زیر است:
- آماده‌سازی: قبل از شروع به کار، اشیاء یا سطوح مورد نیاز باید تمیز شوند و هر پوششی که نیاز به حذف دارد، تشخیص داده شود.
- راه‌اندازی دستگاه هیتر: دستگاه هیتر را روشن کنید و درجه حرارت مناسب برای کار را نیز تنظیم کنید.
- اعمال حرارت: دستگاه هیتر را به سطوح یا اشیاء نزدیک کنید تا حرارت مورد نیاز به آن‌ها منتقل شود. در این مرحله، پوشش ها نرم یا ذوب می‌شوند.
- پاکسازی یا تغییر شکل: پس از اعمال حرارت، می‌توان پوشش ها را پاک کرد یا سطوح را تغییر شکل داد.
- محافظت از چشم و پوست: کاربران باید از عینک محافظ و لباس مناسب برای جلوگیری از آسیب به چشم و پوست استفاده کنند.
خطرات استفاده از این دستگاه
استفاده از دستگاه هیتر در برخی موارد می‌تواند با معایب و خطراتی همراه باشد. در زیر به برخی از معایب استفاده از دستگاه هیتر اشاره میشود:
- خطر آسیب به پوست: دستگاه هیتر حرارت بسیار بالایی را ایجاد می‌کند و اگر با پوست در تماس قرار گیرد، می‌تواند آسیب جدی به پوست ایجاد کند. بنابراین، کاربران باید از محافظ های پوستی و لباس های مناسب استفاده کنند.
- آلودگی هوا: استفاده از دستگاه هیتر برای حذف پوشش ها ممکن است منجر به ایجاد دود و ذرات کوچک در هوا شود. این ذرات می‌توانند به سلامت تنفسی آسیب برسانند، بنابراین استفاده در محیط های تهویه شده مهم است.
- خطر آتش‌سوزی: دستگاه هیتر حرارت تولید می‌کند و اگر به مواد قابل اشتعال مثل کاغذ، پارچه، چوب و غیره نزدیک شود، می‌تواند به آتش‌سوزی منجر شود. بنابراین، در هنگام استفاده باید از مواد غیرقابل اشتعال و ایمنی های مورد نیاز استفاده کرد.
- خطر نسبت به اشیاء محیطی: دستگاه هیتر باید به دقت و با فاصله مناسب از اشیاء محیطی و مواد قابل ذوب و نرم شدن مورد استفاده قرار گیرد. اگر به طور نادرست به اشیاء نزدیک شود، ممکن است مواد دیگر ذوب شوند یا اشیاء آسیب ببینند.
- مصرف انرژی بالا: دستگاه های هیتر برق زیادی مصرف می‌کنند، به ویژه اگر برای مدت زمان طولانی استفاده شوند. این امر ممکن است باعث افزایش قیمت برق شود.
- درجه حرارت نادرست: اگر دمای دستگاه هیتر به درستی تنظیم نشود یا از دستگاه های با کیفیت پایین استفاده شود، ممکن است کاربر نتواند نتایج مطلوب را در کار خود ببیند.
